Đặng Ngọc Hiệp

         Đối với các loài chim hoang dã, việc lựa chọn môi trường sống là nhân tố quan trọng trong việc phát triển và sinh sản của loài. Trong quá trình điều tra, theo dõi quá trình phát triển và sinh sản của các loài chim trong khu Bảo tồn chin - Sân chim - Vàm Sát thuộc tiểu khu 15a, Rừng phòng hộ Cần Giờ, chúng tôi ghi nhận một số đặc điểm đáng chú ý về cách chọn cây làm tổ của loài Vạc Nycticorax nycticorax như sau:

Vạc Nycticorax 

  • Ít hoặc không chịu sự tác động của con người: chim bố mẹ chọn cây ở cách xa đường mòn để làm tổ: cách xa đường mòn thì số tổ bắt gặp nhiều hơn, nhiều tổ trên cây gỗ lớn và nhiểu tổ trên các bụi Chà là.
  • An toàn: vị trí làm tổ cách mặt đất từ 2,5 mét trở lên ở những bụi Chà là rậm rạp, và từ 3 mét trở lên đối với những cây gỗ. Ngọn cây hoặc chảng ba có độ rậm vừa phải để thuận lợi cho đường bay và hạ cánh của chim bố mẹ. Ngọn cây Chà là là nơi lý tưởng để chim làm tổ vì chúng mọc thành từng bụi lớn, tàu lá sum xêu, có nhiều gai, độ cao các cây trong bụi thường không đồng đều, khoảng cách giữa các bụi lớn nên sẽ cản trở sự tấn công của động vật săn mồi từ nhiều hướng

Tổ chim trên cây Chà là

Tổ chim trên cây Mấm đen

Chim con

  • Chắc chắn: cây Chà là được chọn không mọc vươn lên riêng rẽ để tránh được một phần tác động của mưa gió, tàu lá rậm rạp, chắc chắn, bẹ lá mở một góc từ 30o – 60o giúp giữ chặt tổ suốt quá trình con non phát triển. Cây cằn cõi không đủ sức chứa, hoặc những bụi quá rậm ảnh hưởng đến đường bay của chim sẽ không được chọn
  • Gần nguồn thức ăn: Khu vực có nguồn thức ăn chủ yếu ven sông, rạch, nơi đây có thành phần thực vật này chủ yếu là các loài Mắm đen, Dà, Giá,… (những cây thân gỗ không có gai). Chim làm tổ ổ đây, số lượng nhiều hơn so với cây chà là. Tại những tổ chim này, chim bố mẹ thường bay lượng quanh luân phiên bảo vệ con non, do đó chúng không quá chú trọng đến việc làm tổ trong các bụi rậm để tránh kẻ thù.

         Để bảo vệ tốt chim hoang dã chúng ta cần bảo vệ tốt hệ sinh thái tự nhiên đồng thời hạn chế xuất hiện trong khu vực chim sinh sống, nhất là trong mùa sinh sản của chim.

Cây không được chọn làm tổ